Excursie Londen
Met het hele bureau een paar dagen projecten kijken in Londen. Met de overmaat aan bewust generieke nieuwe architectuur waren we snel klaar – slechts één groot en recent stedelijk project [Elephant & Castle] was in werkelijkheid zo goed als de foto’s vooraf suggereerden. Oudere, brutalistische projecten als de Barbican en Neave Brown’s Rowley Way overtuigen daarentegen nog altijd. Net als sommige recente architectuur, individueel gerealiseerd aan bestaande straten.
De stedelijke ruimte bleek veelzijdiger en interessanter. Drie zaken die opvielen:
De ruimte voelt meer landschappelijk dan bij ons. Bomen staan vaak in groepjes in plaats van in lijnen en zijn gemiddeld ouder en groter dan bij ons. Rooilijnen zijn niet dwangmatig en maken plekken. Het is alsof de stad het oorspronkelijke landschap niet volledig verdrongen heeft, maar er zich langzaam in heeft geworteld. Parken zijn opvallend ruimtelijk, met grote grasvelden, lange zichtlijnen en weinig functionele opdeling. Groene ruimte en rust, als logisch complement van de stedelijke hectiek eromheen.
Openbare ruimte is vaak helemaal niet openbaar. De stedelijke ruimte is een ondoorgrondelijke lappendeken van eigendommen. Wie, met de trein in Londen aangekomen, St. Pancras International uitloopt komt onmiddellijk terecht in een wirwar van pleinen en parkjes die eigendom zijn van bedrijven gevestigd in Australië, Koeweit, Abu Dhabi, Qatar, Japan, de VS, het Verenigd Koninkrijk zelf en nog meer. Elk van die ruimtes heeft zijn eigen onduidelijke beheer- en gedragsregels, met overal camera’s, kleine verbodsbordjes en ‘security’-personeel. Het zijn vaak mooie, goed onderhouden en in het dagelijks gebruik prettige ruimtes. Maar een biertje drinken, een middagdutje doen of ergens tegen demonstreren zit er meestal niet in. Public Land Trusts vormen de tegenbeweging. Zij zetten grondeigendom in om maatschappelijke, cultuurhistorische en groene waarden in de publieke ruimte te conserveren en ontwikkelen. Met wisselend succes.
Stadsruimte, internet en social media zijn inniger met elkaar verbonden dan bij ons. QR-codes zijn alom tegenwoordig. Bij sportvoorzieningen bieden ze de mogelijkheid te reserveren; op bankjes nodigen ze uit om een ontspanningsapp te downloaden. Grote schermen geven overal de mogelijkheid een sporttoernooi [Wimbledon] te volgen. En felgekleurde ruimtelijke interventies lijken er vooral op gericht een fraaie achtergrond te bieden voor je Instagram Story. En wie zo’n Story publiceert mag dan gratis de Ellesse Padelbox op het plein in.
Een geslaagde trip. Volgend jaar weer – maar dan om de grote projecten heen laveren.